Yükseklerden Seslenen Şehir | Erzurum

Konu: Yükseklerden Seslenen Şehir | Erzurum Paz Nis. 24, 2011 3:21 pm

Erzurum, şimdilerde derin tarihi, mimari ve kültürel birikimi ile kendini yenilemenin tatlı telaşı içinde.

Tarihi süreci içerisinde yapılan en önemli yatırım hamlesini gerçekleştiren erzurum, uluslararası bir alanda görücüye çıkıyor.

Yaklaşık 2 bin metrede en son bulunduğum zaman dilimini hatırlayınca aradan bir hayli yıl geçtiğini anladım. Dile kolay tam sekiz yıl olmuş Erzurum’a gelmeyeli. Buradaki değişimi net olarak fark edenler, şehrin dışına savrulmuş olan Erzurumlular olsa gerek. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın anlattığı Erzurum’un izini sürmek pek mümkün olmasa da hiç olmasa tarihi bir siluetten yola çıkarak eski bir Erzurum’u aramanın telaşıyla bindiğimiz taksiyi süren şoförün; “Beyim, bu tarihi mekânlar son beş-altı senedir kıymete bindi. Biz bu kadar kıymete bineceğini bilseydik el sürdürür müydük” demesi şehrin tarihi dokusu hakkında bir kanaat edinmemize vesile oldu. Yüceye,
elinizi kaldırdığınızda bulutlara değecek kadar yükseğe kurulmuş bu şehir şimdilerde olimpiyat oyunlarının telaşıyla hummalı bir çalışma içinde…

HEM SELÇUKLU HEM OSMANLI
Cumhuriyetle birlikte yeniden imar edilen Erzurum, zamanla eski günlerini arayan bir kimlikle, tarihi dokusunun yeniden imarını gerçekleştirmeye çalışıyor. Habib Baba Türbesi’nin haziresinden ve çevresindeki esnafların değişen simalarından edindiğimiz izlenimleri bir kenara atmadan, çocukluğumun Habib Baba’sını ararken mimari ve tarihi dokunun yenileme rüzgârına kapıldığını anladım. Restorasyona alınan ve çevre düzenlemesiyle Türk-İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak kullanıma alınacak olan Yakutiye Medresesi hâlâ yüzlerce yıllık heybetinden ve ihtişamından bir şey kaybetmemiş.

Hemen ilerisinde olan Çifte Minareli Medresenin ana portelinde sağlı sollu yerleşen Hayat Ağacı’nın aynı zamanda şehrin en eski mahalleleri olan Sultan Melik ve İbrahim Paşa mahallelerini kucakladığını hem mukim hem de dışarıdaki Erzurumlular bilirler. Ancak yine bu hat üzerinde olan ve sanılanın aksine, ki o zan Erzurum’a özellikle Selçukluların yatırım yaptığı ve Osmanlıların fazla imar etmedikleri yönündeki kanaatleri boşa çıkaran pek çok Osmanlı dönemi cami ve hamama ev sahipliği eder bu doğrusal hat. Hemen ilk akla gelenlere bakarsak; Murat Paşa Cami, Lala Paşa Cami, Caferiye Cami, İbrahim Paşa Cami. Yine bu aks üzerinde bulunan Erzurum Kalesi ilk olarak Kanuni Sultan Süleyman ve Sultan II. Mahmut tarafından onarılmıştır. Erzurum Kalesi maalesef Rusların işgali

TİCARETİN CANLI TUTTUĞU ŞEHİR
Osmanlının Erzurum’a olan yakınlığının hiç kuşkusuz en önemli sebeplerinden olan Tebriz üzerinden gerçekleşen ticareti ve elde ettiği gelirdir. Osmanlının önemli gümrüklerinden olan Erzurum bu vasfıyla birlikte canlı bir ticaret merkezi olma hükmünü de tarihinde taşımıştır. Özellikle İbrahim Hakkı Konyalı’nın ‘Erzurum Tarihi’ adlı eserinde de belirttiği hayvancılık ve deri mamullerinin pek çok yere ihraç edildiğini biliyoruz. Yine Tanpınar’ın Saraç’lara ve Dabak’lara dair yazdığı bölüm Erzurum’un yaşayan dokusunun sırlarını verir.
Mimari eserlerin ihtişamı Erzurum’u gezenler için ya da diğer bir değişle dışarıdan bakanlar için çok etkileyici olmakla birlikte bu etkinin önemli bir payını Ulu Cami adıyla müsemma bir şekilde alıyor. Saltuklular döneminde yapılan caminin esas adı Atabey olmakla birlikte büyüklüğünün ihtişamıyla halk arasındaki Ulu sıfatı üzerine cami Ulu Cami olarak anılmakta. Kırlangıç kubbenin kullanıldığı Ulu Cami, bölge mimarisinin de önemli alametifarikalarını taşımaktadır.

Bir şehrin kültürel tanımlamalarının en önemli göstergelerinden birisi hiç şüphe götürmeden su ve suya dair olan yapıların kullanımıdır. Erzurum bu anlamda kendisine çevrilecek olan ve kendisini imtihana meyledecek her türlü aracı geri çevirebilecek potansiyelde bir şehir. Şehrin dört bir tarafında yerleşmiş olan ve farklı tatlardaki çeşmeleriyle ve aynı zamanda hamamlarıyla ciddi olarak bir su şehri olabilecek kabiliyete sahip bir iklime haizdir Erzurum. Kırkçeşme Hamamı, Murat Paşa Hamamı, çevresinde bir han ve cami bulunan Gümrük Hamamını sayabileceğimiz gibi, Şabakhane Çeşmesi, Dabakhane Çeşmesi ilk akla gelen çeşmelerden… Su ve medeniyet demişken bu kavramlara çok uzak olmamakla birlikte bir zamanlar içinde pek çok canlının yaşadığı nam-ı meşhur Erzurum Sazlığını burada anmak gerekiyor.

Çok eskilerin hatırladığı, salgın hastalık korkusu ve ekilebilir alan özlemiyle kurutulan Erzurum sazlığı bugün yok. Değişen coğrafya, insan ihtiyaçlarının değişimi, modernizmin insana ait olana karşı olan hırpalayıcı tavrı bugün Erzurum ve Erzurum sakinlerinin de önemli bir sorunu olarak gözüküyor. Şehrin sakinlerinin hayata karşı ürettikleri kemalet, ilim ve mizah hâlâ eski coşkusuyla devam ediyor. Şair Nefi, Naim Hoca, Teyyo Pehlivan, Gömlekçi Hatem Usta gibi irfani ve nüktedan şahsiyetlerle birlikte, İbrahim Hakkı Hazretleri, Avlarlı Efe, Ömer Nasuhi Bilmen, Boyacı İsmail Usta ve Solakzade Sadık Efendi gibi ilim ve sanat erbabı şahsiyetleri çıkarmış olan Erzurum, Sadrazam Mehmet Said Paşa ve Hüseyin Avni Ulaş gibi büyük devlet adamlarıyla tarihimizi şekillendirmeye vesile olmuştur. Bugün dahi devlet yönetimine yaptığı katkı ve bünyesinde barındırdığı üniversite ile ilim camiasındaki konumu ile önemli bir alanı doldurmaktadır, Erzurum.

Konu: Geri: Yükseklerden Seslenen Şehir | Erzurum Paz Nis. 24, 2011 3:26 pm

HİNTERLANDININ MERKEZİNDE VE FEVKİNDE
Erzurum bulunduğu coğrafi konum gereği tarihinin her döneminde önemli ve stratejik bir konuma haiz oldu. Bu konumun şehrin her yerinden okumak mümkün. Şehrin çeşitli semtlerinin adına vesile olan; Tebriz Kapı, Gürcü Kapı, İstanbul Kapı gibi şehrin dışarıya açılan kanatlarını temsil eden kapı adları aslında Erzurum’un hangi diyarlara kanat çırptığının da bir göstergesi adeta… Doğunun batısında batınında doğusunda olan konumuyla Erzurum, kendisine ait olan tarihi ve kültürel değerlerin keşfi ile bugün kendisini yeniden tanımlamak ile meşgul. Bu tanımlama sürecinin yeni eserlere, yeni değerlere, yeni şahsiyetlere vesile olacağını söylemek kâhinlik iddiası olmayacaktır.

27 Ocak - 6 Şubat Tarihleri Arasında Dünyanın Gözleri Erzurum’da Olacak. 57 Ülkeden 3 Bine Yakın Sporcu Ve Görevlinin Katılacağı 25. Dünya Üniversiteler Kış Oyunları Başlıyor.

En son söylememiz gereken şeyi en başta zikredelim. Universiade 2011 Kış Oyunları için Erzurum’da yapılan iş olağanüstü. Tesisler hazır, sporcular hazır, Erzurum dünden hazır. Şehre girdiğiniz andan itibaren heyecanı hissediyorsunuz. Kentin her köşesi Universiade tanıtımlarıyla donatılmış. Şehirde yüzler gülüyor. Konuştuğumuz hemen herkes Erzurum 2011 Kış Oyunları’nın daha büyük organizasyonlara doğru bir adım olduğuna inanıyor. Erzurum’un birkaç yıl içinde kış olimpiyatlarına ev sahipliği yapmasını istiyorlar. Sporcularsa çalışmaya devam ediyor. Yarışmalara toplam 11 dalda katılacak olan Türkiye, ev sahibi ülke olmanın avantajıyla madalyaları toplamayı hedefliyor.

OLİMPİYAT KENTİNE DOĞRU
Erzurum sadece ruhen değil tesisleriyle de olimpiyat kenti olmaya hazır. 2011 Erzurum Kış Oyunları, şehrin farklı noktalarına dağılmış tesislerde yapılacak. 45 milyon TL’lik yatırımla geliştirilen Palandöken Kar Sporları Merkezi’ne, Konaklı ve Kandilli adında iki kardeş daha gelmiş. Şehir merkezine 17 kilometre uzaklıktaki Konaklı Alp Kayağı Tesisleri’ndeki toplam pist uzunluğu 80 kilometreye ulaşıyor. Şehrin batısındaki Kandilli Tesisleri’nde ise kayaklı koşu, kuzey kombine ve biatlon yarışmaları için dünya standartlarında pistler mevcut. Acil arama kurtarma, sağlık merkezi ve kayak okulu gibi olanaklara sahip tesislerde suni kar üretme merkezleri de var.

Bu sayede Erzurum’da nisan ayına kadar devam eden kar sezonunu bir ay daha uzatmak mümkün olacak. İki kuleli ve üç rampalı Kiremitliktepe Kayakla Atlama Tesisleri ise Türkiye’de tek. İçerisinde kondisyon salonu, restoran ve internet odası gibi hizmetler bulunan tesisler, dünyanın şehir merkezindeki ilk kayakla atlama kuleleri. Bunların dışında kapalı tesisler olarak toplam beş buz salonu sıfırdan inşa edilmiş. Universiade 2011 Tesis Yapım Müdürü Fatih Çintimar’ın söylediğine göre tüm tesislerde son teknoloji kullanılmış. 3 bin seyirci kapasiteli buz hoaaai salonunda konferans salonundan saunaya kadar her şey var. 2 bin seyirci kapasiteli buz pateni salonu ise Palandöken ilçesinin Ebu İshak Caddesi üzerinde. Bin seyirci alabilen curling salonu ise tam beş kulvarlı.

Ayrıca çok amaçlı buz pisti olarak kullanılabilen iki ayrı salon da 500’er konuk ağırlayabiliyor. Açılış ve kapanış törenlerinin yapılacağı Cemal Gürsel Stadyumu da baştan aşağı yenilenmiş. 3 bin 700 kişilik otel kapasitesine ilave olarak sporcular ve görevliler için ek konaklama yerleri düzenlenmiş. ****** Üniversitesi içerisindeki 8 bin yataklı Oyunlar Köyü’nde restoran, medya merkezi, spor ve antrenman alanları da bulunuyor. Özetle Erzurum, 2011 Kış Oyunları’na hazır ve bu heyecana sizi de davet ediyor. Haydi öyleyse…