FATİH’İN ANNESİ MÜSLÜMANDI VE ÖZBEÖZ TÜRK’TÜ
İstanbul’un Fethi’nin 550. yılının kutlandığı şu günlerde dahi hala insanlar yanlış bilgilendirilmektedir. Bunlardan birisi de Fâtih Sultan Mehmed Han’ın annesi meselesidir. Şimdi bu mevzuu inceleyelim.
Osmanlı tarihi hakkında son zamanlarda birtakım çevrelerce kasıtlı olarak yazılıp-çizilenler arasında Fâtih Sultan Mehmed Han'ın annesinin ecnebi olduğu meselesi vardır. Güya Sırp despotunun kızı Mara Fâtih Sultan Mehmed Han'ın öz annesi imiş! Mara'nın Fâtih Sultan Mehmed Han'ın üvey annesi olduğu ve dinini değiştirmediği doğrudur öz annesi olduğu ise yanlıştır.
Mara Fâtih Sultan Mehmed Han'ın üvey annesi olup babasının vefâtından sonra ülkesine geri gönderilmişti. Ancak Mara Hâtun Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından kendisine tahsis edilen Serez'in güneyinde Aynaroz yakınlarındaki evinde ölmüştür (Yezevo Mâlikânesi). Mara Hâtun önce Sırbistan'a ailesinin yanına gönderilmiş fakat Sırbistan'dan geri dönmüştü.
Batılı bazı yazarlar bu iddialarını hiçbir mesnede dayandırmadan yazdıklarından bizdeki bazı yazarlar da batının her türlü bilgisine itimatlarından olacak aynen alıp yazmaktadırlar. Osmanlı tarih kaynaklarında bu meseleyi bütün açıklığı ile ortaya koyacak bilgiler mevcuttur ve hiç tartışmaya da mahal yoktur.
Bursa mahkeme sicillerinde yapılan araştırmalara göre Fâtih'in annesinin Hümâ Hâtun olduğu kesindir. Bu hanımın türbesi iddia edildiği gibi İstanbul'da değil Bursa'da Hâtuniye türbesi denilen yerde yani Bursa Murâdiye Câmii'nin doğusunda yüz metre kadar ilerisindedir. Bu türbeyi Fâtih Sultan Mehmed Han 1449 tarihinde daha babası hayatta iken vefât eden annesi için yaptırmıştır. Bu türbenin kitabesinde:
-"Allâh'a hamdolsun bu türbe-i münevvere mevlâna Sultanü'l'azam ve'l-Hakanü'l-muazzam Es-Sultan ibn Sultan Bâyezid Han oğluMehmed Han oğlu Murad Han zamanında "Allâh onun mülkünü ve devletini ebedi kılsın" oğlu ve gözünün nuru Resulullah Sallallahü aleyhi vesellemin isim ortağı seyyid necib Sultan Mehmed Çelebi(Fâtih Sultan Mehmed Han'ın)'nin emriyle Hâtunların ulusu annesi merhûme için bina olundu. Allâh onun esâs-ı saltanatını muhalled ve erkân-ı devlet ve izzetini müeyyed kılsın ve hicri 853 (1449) senesinde hitam bulmuştur" ibaresi yer almaktadır. Bu türbe "Hâtuniye Kümbedi" diye geçmektedir.
Bursa mahkeme sicillerinin 31 201 ve 307 sayılı defterlerinin 35 40 ve 64'üncü sahifelerinde Fâtih Sultan Mehmed Han'ın annesinin ismi "Hümâ Hâtun" Abdullah isimli bir zâtın kızı olup annesi de bir Türkmen kızıdır.
Ayrıca Yılmaz ÖZTUNA’NIN “Devletler ve Hanedanlar” Halil İNALCIK’IN “Fâtih Devri Üzerine Tetkikler ve Vesîkalar” İsmail Hâmi DANİŞMEND’İN “İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi” ismli eserlerine Peçevî Tarihi’ne Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi’ne ve Bursa Şer’iye Sicilleri’ne bakılabilir.
Alinti