Azəri sözünün mənasý

Konu: Azəri sözünün mənasý Perş. Ocak 05, 2012 10:06 am

Azəri sözünün mənasý

Mesajgöndərən _SeDRiK_ tarix Bazar Ýyu 12, 2009 12:10 pm
Özünü bu torpaðýn övladý sayan hər bir insan üçün əhəmiyyətli olduðunu düþündüyüm bir mövzuya toxunmaq istəyirəm.
Bir çox adamýn "Azəri" deyə təyin etdikləri, lakin Anadolu Türkləri ilə boy və ləhçə baxýmýndan birə-bir eyni olan Azərbaycan Türkləri, xüsusilə Türkmənçay müqavilüsinden sonra "Bütöv Azərbaycanýn bölünməsindən sonra, rus və fars rəhbərlikləri altýnda Azərbaycan Türkləri asimilasyona məruz qalmýþdýlar. Bu asimilasyon siyasətlərinin ən böyük zəfəri də ədəbiyyata soxduqlarý "Azəri" sözü olmuþdur.
1920-ci ildə rus ordusu Kirov komandirliyində Bakýný iþðal etmədən əvvəl Azəri adýnda bir millət yox idi. "Azəri" sözü "Atəþə tapýnan" mənasýný verməklə birlikdə, pəhləvilər dövründə konstitusiyada "fars mənþəli moðol qaçqýnlarý" þəklində iþtirak etmiþdir. Bu səbəblə Ýrandaký soydaþlarýmýz əsla Azəri sözünü istifadə etmədilər, özlərinə öz, yəni Türk və ya Azəri Türkü adlarný deyirlər. Ruslarýn meydana gətirmək istədiyi "rusun beyninə, farsýn ürəyinə və Türkün dilinə sahib" insan olan Azəri, nə kədərlidir ki indiki vaxtda "milliyyətçi cəbhə"də Azəri deyirlər. Azərbaycanda bu söz mənimsəndiyi üçün məcbur olaraq istifadə edirik, ancaq Ýrandaký Azərbaycan Türkləri üçün bu ifadəni istifadə etmək onlara təhqirdir. Daha doðrusu aðir iþðallara məruz qaldýðýmýz üçün Rus þimala Azərbaycanlý dedi halbuki rus gəlməmsindən qabaq babalarýmýz özlərnə öz adlarný Türk deyirdilər. Cənubu da farslar “Azəri” eledilər amma cənubdaki soydaþlarýmýz ayýq oldu bunu qəbul etmədi amma biz qəbul etdik. Bilirsiz niyə farslar Azəri sözü kəþf etdilər? Ona görə ki Þimal özünə Azəri desin halbuki Azəri adinda Türk boyu yoxdu. Cənub ise Azərbaycan Türkü . Bununlada Azərbaycani Cənubdan psixoloji cəhətdən də ayýrýrlar. Həmdəki bir neçə əsrdən sonra Azərbaycanýlara “soysuz” deyəcəklər, və yaxud “fars soylu”, çünki özümüzə “Azəri Türkü” deyəndə, deyəcəklər bu adda Türk boyu yoxdu tarixdə, amma fars boyu var. Deyəcəklər ki, Azəri fars soylu millətdir, iranda yaþayýr, saylarý 100.000 olar dinləri də atəþpərəstlikdir. Sonra deyəcəklər “siz Türk deyilsiz, Azərisiz, farssoylusuz”. Cənubdakýlar isə Türkdülər, bizim torpaqlara gəliblər sizinlə əlaqəsi yoxdur. Birdə qeyd edim ki, unutmayýn:
Azərbaycan məkan,yer adýdýr. Millət kimi biz Türkük. Bunu da həmiþə hər yerdə deyin ki, gələcək nəsillərimizə “Türk” kimi þərəfli və ləyaqətli adý əmanət qoya bilək.
Þairin beyti fikirimizi daha aydýn edir.